Linux Tarihi ve Linux Hakkinda bilgiler

Linux Tarihi ve Linux Hakkinda bilgiler

1991 senesinde, 21 yasindaki Finlandiya`li Helsinki üniversitesi ögrencisi Linus Torvalds, üniversitedeki Unix isletim sistemi kurulu bilgisayarlara özenip bundan bir tane de evdeki bilgisayarinda olsun istemis. Unix isletim sistemleri fahis fiyatlarla sadece büyük firmalara satildigindan Linus Torvalds, her programci gibi kendi yazilimini kendisi yapmaya karar vermis. Çok alçak gönüllü olan Linus Torvalds 5 ekim 1991`de bu isletim sisteminin kullanimini ve degistirilip gelistirilmesini herkese ücretsiz olarak sunmus. Bunun karsiliginda ise yapilan degisikliklerin herkesle paylasilmasini ve hiçkimsenin bu isletim sisteminden sirtindan para kazanmamasini sart kosmus. Ve iste bu penguen, aslinda o günlerde çokda yeni olmayan, üniversite aglarinda kullanilan bir terimi, Open Source Software (Açik Kaynak Kodlu yazilim) hareketini herkesin duyabilecegi kadar yaymistir.

Aslinda Linux denilen sey, basta Linus Torvalds olmak üzere 45 bin bilgisayar uzmaninin üzerinde çalistigi, su an 2.5 sürümüne ulasan isletim sistemi çekirdeginden (kernel) baska birsey degildir. Bilgisayarin hafiza, dosya sistemi, ag, donanim araçlari ve çalisacak programlarla donanim arasindaki iliskileri düzenleyen programa kernel denir. Fakat derlenmemis bir çekirdegi kendi donanimimiza göre derlemek çok zor oldugundan ve sadece çekirdek ile hiçbir sey yapilamayacagindan birçok firma, kurulum programi, sistem yönetim araçlari ve birçok yardimci programi Linux dagitim paketi adi altinda satmaktadir. Firmalar bu paketlerden sadece kendi gelistirdikleri programlar, CD, ambalaj, kitapcik ve dagitim gibi seyler için para taleb edebilirler, kernel için taleb edemezler. Bu nedenle bu paketlerin fiyatlari 10 ila 40 dolar arasindadir. En çok kullanilanlar arasinda Red Hat, Mandrake, Caldera Open, SuSE, Debian ve Slackware`in bulundugu bu dagitimlarin fiyatlarini bu adresten ögrenebilir ve siparis edebilirsiniz. Ayrica bu paketlerin çogu internette ftp serverlarinda download`a açiklardir, genelde 600 küsur megabayt yer tutan tüm paketi .iso (cd imaj) dosyasi olarak tamamen ücretsiz indirip bir CD`ye yazip (veya özel bir programla bu dosyayi açip) kurabilirsiniz. Derlenmis bir çekirdek boyutunun sadece 500kb. civarinda olmasindan dolayi, DLX, HAL91 Floppy, Tomsrtbt ve Yggdrasil gibi bir diskete bile sigabilecek Linux dagitimlari da vardir, tabi bu Linux`larin yapabilecekleri seyler sinirlidir.

Linux ilk olarak IBM PC uyumlu kisisel bilgisayarlarda gelistirilmis olsada, Atari, Amiga ve Apple gibi Motorola 680×0 uyumlu, Sun Sparc islemcili is istasyonlari ve Alpha, Mips, PowerPC(PPC) ve ARM gibi birçok sistemde çalisabilmektedir. Fakat hepsinin çekirdegi farklidir. IBM uyumlu PC`lerden söz edecek olursak, 80386 ve üzeri(80486, 80586, Pentium, Pentium Pro ve türevi) islemcili sistemlerde çalisabilir. Diger donanim destekleri ise, 4Gb.`a kadar R*** AT uyumlu diskler (IDE, EIDE, MFM, RLL, veya ESDI) ve SCSI harddiskler, IDE-ATAPI CD-Rom, birçok 10 ve 100 Mbit ethernet karti ve ISDN, ATM, FDDI, SLIP, CSLIP, PPP ve son olarakda basta sound blaster uyumlu olmak üzere birçok ses karti. IBM uyumlu PC(x86) için minimum konfigürasyon 386sx, 4mb R*** 40mb harddisk boslugu. Fakat grafik arayüzü kullanacak ve paketteki tüm programlari kuracaksaniz 32mb Ram ve 1,5 – 2.0Gb. harddisk boslugu.

Linux, bütün Unix türevi sistemler ve Dos gibi komut istemcisinden çalisir ve bütün amaci bilgisayarin kaynaklarini isteyen programa, diger programlarin islem ve hafiza alanlarina karismayacak sekilde vermektir. Yani Linux`un Microsoft Windows gibi standart bir grafik kullanici arabirimi yoktur. Linux`u, Windows gibi grafik arayüzüyle kullanabilmek için; bilgisayarin grafik kaynaklarini kullanan, masaüstü olusturan ve birden fazla program penceresini yönetebilen bir programa ihtiyaç vardir. Bu isleri yapan programlara Window Manager (Pencere Yönetici), grafik ortama ise X Window kisaca X denir. Özetlemek gerekirse fare kullanarak pencerelere hükmettigimiz ortam Unix ve Linux için bir programdir. Bu nedenle birçok ücretsiz pencere yöneticisinden istedigimizi kullanabiliriz, yani digerlerindeki gibi ayni görüntüye mahkum olmak yok…

En çok tercih edilen pencere yöneticileri KDE, Gnome, WindowMaker, XFree, FluxBox, TWM`dir. Linux`u komut satirindan kullanabilmemiz içinde ayni sekil bir programa ihtiyaç vardir. Bu programlara ise Shell (kabuk – kabuklu deniz hayvanalarinin kabuguna verilen ad) denir. En gözde kabuk BASH`dir (Bourne Again Shell). Aslinda buraya kadar anlatilan seyler kesinlikle bilinmesi gereken seyler degildir. Yani Linux ile tanismak için yapmaniz gereken tek sey, bir Linux dagitim paketi alip, grafik arayüzü ve kullanamayacaginiz kadar programla bilikle bir sihirbaz yardimiyla isletim sisteminizi kurmaktir. Öte yandan Linux`u islevsel ve sorunsuz kullanabilmeniz için bu bilgilere ihtiyaciniz var. Ayrica bilgi güçtür ve paylasilmaksizin hiçbir anlami yoktur. Kim ölmüs fazla bilgiden, ögrenmeye devam…

Linux Nedir, Nasil Dogmustur, Kurulum ve Kullanim Bilgileri – 2

Linux`un dosya sistemide digerlerinden farklidir. Windows ve Dos gibi FAT dosya sistemini kullanmaz, ext2 adi verilen daha geliskin bir dosya sistemi kullanir. Bu dosya sisteminde FAT`de oldugu gibi dosya sayisi fazlalasinca sistemi yavaslatmaz. Windows 9x`in, Windows NT/2000 bölümlerini göremedigi gibi, tüm Windows`larda Linux bölümlerini göremez. Ama Linux; Windows, IBM OS/2 ve Unix gibi birçok formati tanir. Linux`da, komut satirinda veya grafik ortamda bir dosyaya 256 karaktere kadar isim atayabilirsiniz. Bu ismin içinde, klavyedeki * ve ? isaretleri hariç tüm karakterler yeralabilir. Ayrica Linux`da büyük-küçük harf ayrimi da vardir. Yani Linux açisindan ayni dizinde bulunan Dosya.txt ve dosya.txt iki ayri dosyadir.

Unix ve Linux, MacOS ve Windows`tan farkli olarak; disk, disket ve CD-Rom gibi sürücüleri birer dosya olarak bilir, görür ve kullanir. Bu dosyalarin hepsi root (kök) dizininde durur. Kök dizini / isaretiyle gösterilir. Disk, disket ve CD-Rom`u Linux`un görebilmesi için / kök dizinine baglanmasi (mount edilmesi) gerekir. Ancak bu sekilde bu ortamlardaki bilgiler okunup-yazilabilir. isiniz bittiginde de (mesela disketi veya CD`yi çikarmadan evvel) / kök dizininden ayrilmasi (umount edilmesi) gerekir. Mesela A: harfiyle bildigimiz disket sürücüye (floppy) bir disket yerlestirdiginizi düsünün. Bu diskettekileri görebilmeniz için komut isteminde (Terminal, konsol) mount /dev/fd0 /mnt yazmaniz gerekmektedir, çikarmadan önceyse umount /dev/fd0 . Öte yandan Linux`u grafik ortamda kullaniyorsaniz yapmaniz gereken sadece masaüstündeki disket veya CD-Rom simgesini tiklamak. simdi dilerseniz Linux`un sürücüleri ve içinde olusturulmus partisyonlari (bölümleri) nasil tanidigi ögrenelim.

/dev/hda : Birinci IDE portuna master(efendi) olarak bagli sabit disk

/dev/hda1 : Ayni sürücüdeki ilk partisyon ( C: )

/dev/hda2 : Ayni sürücüdeki ikinci partisyon ( D: )

/dev/hda3 : Ayni sürücüdeki üçüncü partisyon ( E: )

/dev/hdb : Birinci IDE portuna slave(köle) olarak bagli sabit disk

/dev/hdb1 : Ayni sürücüdeki ilk partisyon

/dev/hdc : ikinci IDE portuna master(efendi) olarak bagli sabit disk

/dev/hdd : ikinci IDE portuna slave(köle) olarak bagli sabit disk

/dev/sda : Birinci SCSI sabit disk (SCSI`de maste-slave ayrimi yoktur)

/dev/sdb : ikinci SCSI sabit disk

/dev/cdrom : CD-Rom sürücü

/dev/fd0 : ilk disket sürücü ( A: )

/dev/fd1 : ikinci disket sürücü ( B: )

Disket sürücüyü Linux`a tanittigimiz komutu inceliyecek olursak. mount /dev/fd0 /mnt/disket -t vfat ilk olarak programin ismi (mount) sonra parametreler, baglayacagimiz sürücü (/dev/fd0), baglayacagimiz dizin (/mnt/disket , veya istediginiz bir baska dizin) ve diskette kullanilan dosya sistemi yani format (-t vfat veya -t ext2). Her baglama (mount) islemini farkli dizinlere yapmayi unutmayin.

Bu yazıyı beğendiysen butonuna tıklayabilirsin.

admin

Yazar

Bir Cevap Yazın

E-posta hesabınız yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir